كتاب تفسير موضوعي قرآن كريم

بسم الله الرحمن الرحيم

«الحمدلله رب العالمين والصلاة والسلام علي محمّد و آله الطيبين الطاهرين»

خداوند متعال در آيه 89 سوره مبارکه نحل مي­فرمايد: «وَ نَزَّلنا عَليکَ الکتابَ تبياناً لِکلِّ شي و هُدي و رَحمةً و بُشري لِلمُسلِمينَ». مي­دانيم پيامبر گرامي اسلام در دوره حيات نوراني خويش مواردي از کتاب آسماني را که نياز به توضح و تفسير داشت، تبيين مي­فرمودند.

آيه 44 سوره مبارکه نحل مي­فرمايد: «و اَنزَلنا اِليکَ الذِّکرَ لِتُبينَ لِلنَّاس ما نُزِّلَ إليهِم و لَعَلَّهُم يتَفَکَّرُونَ»؛ به مقتضاي مضمون اين آيه شريفه تفکر و تأمل در حقايق تبيين شده کتاب بر عموم مؤمنين امري ضروري است که در نهايت سعادت، نجات و خوشبختي انسان مؤمن را تأمين خواهد کرد.

پس از اتمام دوران رسالت، صحابه بزرگوار و خصوصاً اهل بيت پيامبر گرامي اسلام (عليهم السلام) وظيفه تفسير و تبيين کتاب را عهده دار شدند. مولي الموحدين و امير المؤمنين علي (عليه السلام) در صدر مفسرين قرار دارد و ذيلاً ائمه هداة (عليهم السلام) هر يک به نوبه خود در اين راستا کوششي بايسته داشته­اند.

در پي ايشان علماي دين و دانشمندان علوم اسلامي و قرآني در طي قرون و اعصار از همان آغاز نزول دين تا کنون هر کدام به نحوي در انجام وظيفه خود براي تفهيم، توضيح و تفسير معارف الهي و قرآني کوشيده­ و الحق آثار گران­سنگي از خود به يادگار گذاشته­اند؛ در قرون اخير با پيدايش تفسير­هاي متعدد و متنوع و نيز زايشي نو براي علوم قرآني و آموزه­هاي ديني اين تلاش مستمر تداوم يافته است.

در عصر حاضر از طرفي فضاي معرفتي و سطح دانش بشري بسيار گسترده شده و از طرف ديگر سؤالات و اشکالات متعددي در مجامع علمي و اذهان نسل مشتاق و فرهيخته پديد آمده است که وظيفه علماي دين و مبلغين انديشمند و فرزانه معارف الهي را سنگين­تر مي­کند.

يکي از وجوه علمي معاصر نادره دوران، فرزانه زمان، حکيم الهي، جامع المعقول و المنقول، مفسر فرهيخته وحيد و عالم برجسته فقيد حضرت آيت الله حاج شيخ محمد اسماعيل صائني (قدس الله نفسه الزکيه) مي­باشد که همه عمر شريف خود را براي دين و تبليغ و ترويج آن صرف نمود. ايشان سال­هاي متمادي در کنار ساير مشغله­هاي علمي و تبليغي، رأساً با علاقه و همت عالي به تفسير قرآن کريم پرداخت و از جلسات هفتگي ثابت تا جلسات متعدد علمي ديگر و خطبه­ها و سخنراني­هاي فراوان در اين رابطه داشته­اند که خوشبختانه بخشي از اين آثار کلامي ايشان مضبوط و باقي است و در اختيار علاقه­مندان و مشتاقان قرار دارد. اميد است همه اين آثار بصورت مکتوب و مدون به زيور طبع آراسته گردد.

از جمله دروس قرآني ثمين و ارزشمند ايشان مجموعه سخنراني­هاي عميق و دقيق و البته عمومي و خطاب عام، تحت عنوان تفسير موضوعي «انسان در قرآن کريم» است که با قبول زحمت دوستان در مؤسسه قرآني تسنيم زنجان جهت ترجمه، کتابت، تدوين و ويرايش اجمالي (و فقهم الله تعالي و دامت توفيقاتهم)، هم­اکنون در اختيار خواننده گرامي قرار گرفته است. (آجرهم الله تعالي)

اين مجموعه در حد خود بي­نظير و براي اهل فضل و مطالعه و جويندگان معارف ناب و دقايق و ظرايف خاص حتماً جالب و مفيد خواهد بود. اميدوارم در ويرايش­هاي بعدی بر آرايه­هاي کلامي افزوده و از عيب و نقص بکاهيم و در انجام وظايف خود موفق باشيم. (انه ولي التوفيق)

 دکتر محمد حسين صائني