saeni

و بِجَبَروتِكَ الَّتى غَلَبْتَ بِها كُلَّ شَىْ‏ءٍ

 خدايا، من از تو سؤال مى‏كنم و واسطه قرار مى‏دهم به محضر تو جبروت ترا. جبروت بر وزن فَعَلُوت است جبروت مشتق از «تَجَبُّر» بوده و صيغه‏ ى مبالغه است.

 تَجَبُّر، به معنى اظهار عظمت و بزرگى و اظهار علّو و برترى است، و جبروت منطبق با اسم شريف «كبريا» است كه از اسماى حسناى الهى است و در حديث قدسى آمده است كه خداوند مى‏فرمايد: «اَلْكِبرياءُ رِدائى» كبريا از مختصات من است؛

زيرا تنها من هستم كه اظهار كبريائى مى‏كنم پس كبريائى يعنى اظهار علّو و برترى و خودنمايى، مختص من است اَلْكِبْرياءُ رِدائِى يعنى اين كه تنها من هستم كه بايد اظهار استقلال كنم، منم كه موجود قائم بالذّات و موجود غنى بالذّات و مستقل هستم، بقيّه‏ى موجودات گدايان و محتاجان باب رحمت من هستند. من صاحب سايه هستم و كلّ جهان سايه‏ى من است. مرحوم  حكيم هيدجى خوب گفته است: «سايه سى دير مايه‏لرين مايه سى» سايه‏ى من است كه به شما موجودات مايه داده است. پس خداوند داراى جبروت است و جبروت از اسماى خداوند نيست، بلكه همان طورى كه گفتم جبروت به جاى اسم «كبرياء» است. در تتمه‏ى همان حديث قدسى آمده است كه هر كس در كبريائى من با من نزاع كند، من او را تحقير مى‏كنم؛ تحقيرى كه خودش از خودش شرمنده شود و با او همان رفتارى مى‏كنم كه با فرعون كردم. فرعون چه گفت؟ گفت: «اَنَا رَبُّكُمُ الاَعْلى». فرعون با اين گفته‏اش اظهار كبريائى كرد و گفت: «اَنَا» و اين «اَنَا» را در مقابل خداوند متعال گفت. موسى چه گفت؟ گفت: گوينده‏ى «اَنَا» در اين عالم فقط خداوند متعال است و فرعون نيز گفت: من نيز داراى اَنَاهستم و خداوند متعال نيز طبق مشيّت خودش از راه«قدر» و اندازه‏گيرى عالم طبيعت يك مسيرى براى فرعون ايجاد كرد كه اولش براى فرعون خوشايند بود؛ زيرا آن مسير توأم با عزّت و سلطنت و لشكر و نفوذ اجتماعى بود ولى عاقبت به جايى منتهى شد كه فرعون به هنگام غرق شدن گفت: «آمَنْتُ بِرَبّ هارونَ و مُوسى» كه ملائكه بر دهان فرعون زدند و گفتند: «اَلآنَ و قَدْ عَصَيْتَ مِن قَبْلِكَ». اين نتيجه‏ى نزاع با «كبريائىِ» خداوند است كه بر سر فرعون آمد... «وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتى غَلَبْتَ بِها كُلَّ شَىْ‏ءٍ» پروردگارا، من از تو سؤال مى‏كنم به وسيله‏ى جبروت تو، من كبريائى و جبروت ترا بين تو و خودم واسطه و شفيع قرار مى‏دهم؛ زيرا تو به وسيله‏ى جبروتت بر تمامى اشياء غالب شده‏اى، چرا؟ زيرا لازمه‏ى جبروت استغناى پروردگار است و خداوند غنى بالذّات است، و بقيّه‏ى موجودات قائم بالغير هستند. لازمه‏ى جبروت خداوند عبارت از ربوبيّت خداوند است؛ زيرا تمامى موجودات در تحت تربيت خداوند هستند. خداوند به واسطه‏ى جبروت بر تمامى اشياء غالب است. حضرت على(ع) مى‏گويد: اى خداوند غالب، و اى پروردگار قاهر، من مغلوب تو هستم. از تو مسألت مى‏كنم كه حاجات و خواسته‏هاى مرا برآورده كنى.

برای مطالعه کامل مطالب به متن کتاب شرح دعاي كميل (مرحوم حضرت آیت الله صائنی ره) مراجعه شود.