امامت امامان شيعه(ع) موهبتي و بخششي است و اين مقام از طريق رياضت، زحمت، فعاليت و سعي و کوشش به دست نميآيد. البته همهي امامان شيعه(ع) در راه خدا متحمل زحمت و مرارت شدهاند و به دین اسلام کاملاً عمل کردهاند، ولی امامت را از اين طريق به دست نیاوردهاند، بلكه مقام امامت آن بزرگواران بخششی و موهبتي است. به همين خاطر است كه سن در رسیدن به مقام امامت امامان دوازدهگانهی شيعه مطرح نیست.
هنگامیکه علیبنابيطالب(ع) با پيغمبر اسلام(ص) در مدينه روبرو شد، مشاهده کرد كه پيغمبر(ص) دو انار در دستان مبارکش دارد. انار تمثيلی از عالم غيب و شهود و كنايه از همان ولايت است. علي(ع) به رسولالله6 عرض كرد آن دو انار از كجا براي آن حضرت آمده است زيرا كه آن موقع فصل انار نبود. رسولالله(ص) فرمود خداوند آن دو انار را براي ایشان فرستاده است، يكي از آنها مخصوص به خود پيغمبر اسلام6 و نشانهای از نبوّت است که علي(ع) در آن شریک نیست. ولی انار ديگر، ظهور و مظهر ولايت است و علی(ع) با رسولالله(ص) در آن شریک است. رسولالله(ص)انار دوم را به دو قسمت تقسيم كرد. آن حضرت نیمی از انار را خود ميل كرد و نیمی ديگر را به مولا علي(ع) داد تا میل نماید. يعني آن دو بزرگوار مقام امامت را جزو وجود خودشان كردند. پس باطن و عمق روح علي(ع) آميخته به ولايت الهي است و ولايت ايشان معادل ولايت پيغمبر اسلام(ص) است. احاديث زيادي در اين مورد از رسولالله(ص)روایت شده با این مضمون که حضرت علي(ع) در ولايت همپایهی رسولالله(ص) است. رسولالله(ص) مأمور به این بود كه علم راجع به ولايت را به علي(ع) تعليم دهد و میفرمود كه علم اختصاصي براي آن حضرت نیست، مگر آنكه علي(ع) نيز آن را ميداند.
دليل مهم قرآني براي «امامت» و «ولايت» اين است كه خداوند ميفرمايد: « وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ ».[1] يعني: آنان را اماماني قراردادیم كه مردم را به امر ما هدايت میکردند چون صبر كردند و به آيات ما يقين داشتند. خداوند در اين آيه ميفرمايد كه مقام «ولايت» و «امامت» را به عدّهاي از انبيا(ع) هبه كرده است، زیرا که آن بزرگواران از دو ويژگي بزرگ برخوردار بودهاند. يكي اينكه در برابر حوادث رنجآور صبر و تحمّل ميكردند و ويژگي دوم اين است كه آنان به آيات تشريعي و تكويني خداوند يقين داشتند. صبر به باطن انسان وسعت ميدهد. صبر چشمه را دريا ميكند و دريا را به اقيانوس تبديل ميكند.
اگر کسی در متانت، صبر و بردباري سيدالشهدا(ع) دقت كند، درمييابد كه آن حضرت که بسیار بزرگوار، باشرافت و باعزّت بود، در اثر بردباري نهايت بياعتنایی را در مقابل دشمنان از خود نشان داد و از آن بدعاقبتان درخواستي نكرد. آن حضرت هرگز از منطق، دين، كمال انساني، شرافت گامی فراتر نگذاشت و در برابر تمام ناملايمات صبر و پايداري كرد، بهطوریکه ملائكهي آسمانها از صبر و تحمل آن حضرت تعجب كردند. عزيزانش را در مقابل چشمانش قطعهقطعه كردند ولی امام حسين7 خم به ابرو نیاورد. امام حسين(ع)در مقابل ناسزاگوییهای دشمن عصباني نشد. نقل كردهاند كه وقتي آن حضرت در قتلگاه افتاده بود، شنهاي بيابان را جمع كرد و بر آن پیشانی نهاد و فرمود: «صَبراً عَلی قَضائِکَ یا ربِّ لاإِلهَ سِواکَ یا غِیاثَ المُستَغیثینَ»،[2] یعنی: خدایا غیر از تو پروردگاری نیست، بر تقدیراتت صبر میکنم، ای فریادرس فریادخواهان.
متن فوق برگرفته از كتاب ولایت الهی صفحه32 مرحوم حضرت آیت الله صائنی( ره) مي باشد.
[1]- سورهي سجده، آيهي 24.
[2]- فرهنگ جامع سخنان امام حسین7، صفحهی572.